คาสิโนเป็นแหล่งรวมความบันเทิงหลากหลายรูปแบบโดยมีเกมการพนันเป็นกิจกรรมหลัก มักให้บริการร่วมกับโรงแรมและร้านอาหารสุดหรู แหล่งช็อปปิ้งชั้นนำ รวมถึงในรูปแบบของเรือสำราญก็มีให้เห็นกันบ่อยๆ คำว่าคาสิโน (Casino) นี้มาจากภาษาอิตาลี ออกเสียงว่า ‘กา-สิ-โน’ เดิมมีรากศัพท์มาจากคำว่า Casa ที่แปลว่าบ้าน คาสิโนจึงมีความหมายโดยรวมว่า ‘บ้านหลังน้อยสำหรับพักผ่อนหย่อนใจ’ คาสิโนถูกกฎหมายก็คือ ธุรกิจให้บริการการพนันที่ได้รับอนุญาตให้เปิดทำการอย่างถูกต้องโดยอยู่ภายใต้กฎหมายของรัฐนั้นๆ และมีการเสียภาษีให้กับรัฐตามอัตราที่กำหนดไว้
ประเด็นของการเปิดคาสิโนถูกกฎหมายเป็นเรื่องที่สังคมไทยถกเถียงกันมานานและยังไม่ได้ข้อสรุปจนกระทั่งปัจจุบัน ตัดภาพมาที่รัฐบาลในอีกหลายประเทศกลับเลือกพลิกวิกฤติให้เป็นโอกาส อนุญาตให้เปิดคาสิโน ถูกกฎหมายได้โดยไม่ต้องหลบๆ ซ่อนๆ แถมสร้างรายได้จำนวนมหาศาลให้กับรัฐ มาดูกันว่าประเทศเหล่านี้จัดการปัญหากันอย่างไรเพื่อดันสิ่งที่เคยอยู่ใต้โต๊ะขึ้นมาอยู่บนโต๊ะโดยมีกฎหมายรองรับและมีการกำกับดูแล
ฝรั่งเศส
รัฐบาลฝรั่งเศสอนุญาตให้เปิดบ่อนคาสิโน เล่นพนันเกมกีฬา รวมถึงเปิดให้ซื้อลอตเตอรีที่จำหน่ายโดยสำนักงานสลากแห่งชาติ การพนันทุกชนิดในประเทศต้องได้รับใบอนุญาตและอยู่ภายใต้การกำกับดูแลของรัฐอย่างเคร่งครัด ต่อมามีการแก้ไขเพิ่มเติมกฎหมายการพนันให้ครอบคลุมถึงการเล่นพนันออนไลน์ และประกาศใช้ก่อนการแข่งขันฟุตบอลโลกในปีเดียวกันซึ่งช่วยให้รัฐสามารถเก็บภาษีจากการพนันได้มากขึ้น ในปีที่ผ่านมาฝรั่งเศสมีรายได้จากพนันออนไลน์สูงถึง 50,000 ล้านบาท รวมถึงเก็บภาษีจากผู้ได้รับใบอนุญาตจัดการพนัน ประมาณ 25,000 ล้านบาท
สวีเดน
สวีเดนเป็นอีกหนึ่งประเทศที่รัฐบาลโกยรายได้เป็นกอบเป็นกำจากธุรกิจการพนันถูกกฎหมายเพราะเป็นธุรกิจผูกขาดโดยรัฐ ธุรกิจคาสิโนของสวีเดนทำรายได้รวมมากกว่า 88,000 ล้านบาท/ปี ทั้งจากธุรกิจคาสิโนทั่วไปและช่องทางออนไลน์
สหราชอาณาจักร
สหราชอาณาจักรอนุญาตให้เล่นการพนันแบบถูกกฎหมายได้ตั้งแต่เริ่มมีพระราชบัญญัติการพนัน พ.ศ.2503 ซึ่งภายในระยะเวลา 5 ปีหลังกฎหมายฉบับนี้บังคับใช้ ปรากฏว่ามีผู้ขอจดทะเบียนเปิดคาสิโนมากถึง 16,000 ราย ต่อมามีการปรับปรุงแก้ไขกฎหมายเกี่ยวกับการพนันอีกหลายต่อหลายครั้ง เพื่อปลดล็อกการพนันประเภทอื่นๆ อีกทั้งเพื่อป้องกันไม่ให้คนบางกลุ่มใช้การพนันเพื่อฟอกเงิน ป้องกันการเกิดอาชญากรรมอันสืบเนื่องมาจากการพนัน และป้องกันไม่ให้องค์กรอาชญากรรมใช้การพนันเป็นเครื่องมือทำความผิด รวมถึงควบคุมดูแลธุรกิจการพนันทุกประเภทให้ดำเนินการอย่างเปิดเผยและเป็นธรรม นอกจากนี้ยังคุ้มครองผู้เยาว์ไม่ให้ถูกหลอกหรือตกเป็นเหยื่อของการพนัน นับเป็นอีกหนึ่งประเทศที่วางหลักกฎหมายเกี่ยวกับการพนัน ถูกกฎหมายไว้ได้ค่อนข้างครอบคลุมแทบทุกมิติเลยก็ว่าได้
ผู้ประกอบการธุรกิจคาสิโนในสหราชอาณาจักร ไม่ว่าจะเป็นรูปแบบออนไลน์หรือออฟไลน์ ต้องได้รับใบอนุญาตจากคณะกรรมการการพนันแห่งชาติเท่านั้นและต้องเสียภาษีตามเกณฑ์ที่กำหนด ในปีที่ผ่านมา รัฐบาลสหรัฐราชอาณาจักรจัดเก็บภาษีการพนันได้ราวๆ 54,000 ล้านบาท โดยภาษีส่วนใหญ่มาจากลอตเตอรีและพนันออนไลน์
สหรัฐอเมริกา
หลายคนคงเคยได้ยินชื่อมหานครแห่งการพนันชื่อดังระดับโลกอย่าง ‘ลาสเวกัส’ รัฐเนวาดา สหรัฐอเมริกา ที่นี่ถือเป็นจุดเริ่มต้นของความก้าวหน้าเรื่องกฎหมายการพนันของสหรัฐฯ เพราะเนวาดาเป็นรัฐแรกที่ได้รับอนุญาตให้เล่นการพนันได้อย่างเสรี และมีกฎหมายเกี่ยวกับการพนันแตกต่างกันออกไปในแต่ละรัฐ โดยส่วนใหญ่จะอนุญาตให้เปิดคาสิโนถูกกฎหมายได้ในเชิงพาณิชย์และการกุศล
รัฐบาลมลรัฐเนวาดาอนุญาตให้เปิดบ่อนคาสิโนเพื่อการพาณิชย์ภายใต้การควบคุมของทางการ มีการจัดเก็บภาษีการพนันซึ่งเป็นรายได้หลักของรัฐรองจากภาษีมูลค่าเพิ่ม (รัฐเนวาดาไม่เก็บภาษีรายได้ส่วนบุคคล) โดยใน ปีที่ผ่านมารัฐเนวาดามีรายได้จากธุรกิจการพนันสูงถึง 198,000 ล้านบาท ซึ่งมากเป็นอันดับ 1 ของสหรัฐอเมริกา
มาเก๊า
มหานครที่ได้ชื่อว่าเป็นเมืองหลวงแห่งการพนันของเอเชียและของโลก มาเก๊ากวาดรายได้จากธุรกิจการพนันมากกว่า 1.2 ล้านล้านบาท/ปี แซงหน้าลาสเวกัสของสหรัฐฯ อย่างต่อเนื่องมาเป็นเวลากว่า 10 ปีแล้ว สำหรับมาเก๊าการพนันเป็นสิ่งถูกกฎหมายมาตั้งแต่ครั้งอยู่ภายใต้การปกครองของโปรตุเกส ต่อมาได้อิสระกลับคืนเป็นส่วนหนึ่งของสาธารณรัฐประชาชนจีน แต่รัฐบาลจีนยังคงอนุญาตให้การพนันเป็นสิ่งถูกกฎหมายเช่นเดิม ด้วยเล็งเห็นว่าธุรกิจการพนันได้ฝังรากลึกลงไปยังเศรษฐกิจของมาเก๊า เป็นจุดดึงดูดนักท่องเที่ยวจากทั่วทุกมุมโลก จึงวางแผนพัฒนาต่อยอดธุรกิจและจุดเด่นที่มีอยู่เดิมของมาเก๊า นั่นคือคาสิโนหรูให้ทัดเทียมกับนานาประเทศ
สิงคโปร์
คาสิโนถูกกฎหมายในสิงคโปร์เริ่มต้นมาจากการมีกฎหมายอนุญาตให้เปิดบ่อนคาสิโน ซื้อขายลอตเตอรีและเล่นพนันเกมกีฬา ต่อมาจึงออกกฎหมายเพิ่มเติมให้ครอบคลุมการเล่นพนันออนไลน์ด้วย ผู้ประกอบการธุรกิจคาสิโนถูกกฎหมายในสิงคโปร์ต้องได้รับใบอนุญาตจากทางการและจ่ายภาษีในอัตราต่างๆ ตามประเภทการจดทะเบียน ส่วนผู้เล่นที่เป็นพลเมืองสิงคโปร์หรือถือวีซ่าผู้อยู่อาศัยถาวรต้องจ่ายภาษีแรกเข้าคาสิโนเป็นรายวันหรือรายปี โดยในปีที่ผ่านมารัฐบาลสิงคโปร์มีรายได้รวมจากธุรกิจคาสิโนถูกกฎหมายสูงถึง 106,000 ล้านบาทเลยทีเดียว
ญี่ปุ่น
โดยปกติการพนันถือเป็นเรื่องผิดกฎหมายในญี่ปุ่น ทว่าเมื่อปี 2559 รัฐบาลญี่ปุ่นอนุญาตให้เปิดคาสิโนถูกกฎหมายได้ในรูปแบบรีสอร์ตเพื่อความบันเทิงครบวงจร ด้วยจุดมุ่งหมายให้คาสิโนถูกกฎหมายช่วยดึงดูดนักท่องเที่ยวและนักลงทุนต่างชาติให้เข้ามาในญี่ปุ่นมากขึ้น แต่ก็ไม่ได้สนับสนุนให้เปลี่ยนเมืองทั้งเมืองเป็น เขตเศรษฐกิจคาสิโนในทีเดียว แต่จะเน้นการจัดให้มีโซนคาสิโนถูกกฎหมายกระจายไปในหลายเมือง เพื่อให้ธุรกิจท้องถิ่นเติบโตและสามารถแข่งขันได้ โดยโยโกฮามะเป็นเมืองแรกที่จะมีบ่อนประเทศที่คาสิโนถูกกฎหมาย
ข้อดี-ข้อเสียของการมีคาสิโนถูกกฎหมายอยู่ในประเทศ
ข้อดีของการเปิดคาสิโนถูกกฎหมาย
- เป็นหนึ่งในวิธีกระตุ้นเศรษฐกิจของประเทศที่ดีมากๆ คาสิโนถูกกฎหมาย pantipจะสร้างเม็ดเงินจำนวนมากให้กับประเทศ ดึงดูดนักท่องเที่ยวและนักลงทุนต่างชาติที่ชื่นชอบในการเสี่ยงโชค โดยเฉพาะชาวจีนที่ขึ้นชื่อในความชอบเดิมพันให้ใช้จ่ายเพิ่มมากขึ้น ซึ่งนักท่องเที่ยวกลุ่มนี้คือกลุ่มหลักในภูมิภาคอาเซียนแทนที่ยุโรปเรียบร้อยแล้ว อีกทั้งยังช่วยเป็นส่วนหนุนให้ธุรกิจอื่นๆ ไม่ว่าจะเป็นการค้าขายและการท่องเที่ยวให้มีเงินหมุนเวียนสะพัดเข้ามาในประเทศมากขึ้นด้วย เรียกว่าเป็นการเติบโตพร้อมกันไปอย่างเป็นระบบ
- เกิดการหมุนเวียนและการกระจายรายได้อยู่ภายในประเทศนั้นๆ มีอัตราการจ้างงานที่เพิ่มสูงขึ้น ส่งผลถึงระบบเศรษฐกิจที่ดีมากยิ่งขึ้นกว่าเดิม
3.เกิดการพัฒนาพื้นที่ในประเทศนั้นๆ โดยเฉพาะในพื้นที่ตั้งของคาสิโนถูกกฎหมายจะมีอัตราการพัฒนาทั้งที่เห็นได้ด้วยตาเปล่า และในแง่ของสถิติดีขึ้นจากเดิมแบบผิดหูผิดตา ส่งผลในด้านดีต่อความเจริญก้าวหน้าของประเทศ
- เป็นที่เชื่อมั่นให้กับนักเสี่ยงโชค ในประเทศที่มีบริการคาสิโนถูกกฎหมายก็ไม่จำเป็นต้องหลบๆ ซ่อนๆ ทำให้มีลูกค้าสนใจเข้ามาใช้บริการกันมากมาย สร้างรายได้จำนวนมหาศาลให้กับรัฐ
- ลดปัญหาอาชญากรรม ปัญหาการฟอกเงินอันเกิดจากธุรกิจคาสิโนที่ผิดกฎหมายได้
- มีกฎหมายเกี่ยวกับการกระทำผิดในการพนัน มีบทลงโทษคนกระทำผิดที่ชัดเจน และสามารถบอกกล่าวผ่านสื่อต่างๆ เพื่อปลูกฝังข้อเท็จจริงที่ถูกต้องและข้อควรระวังให้กับเด็กรุ่นใหม่ เพื่อเป็นเกราะป้องกันการกระทำผิดต่อเด็กได้อีกช่องทางหนึ่ง ซึ่งในประเทศที่การพนันผิดกฎหมายไม่สามารถเป็นกระบอกเสียงในเรื่องนี้ได้เลย
ข้อเสียของการเปิดคาสิโนถูกกฎหมาย
- ผิดศีลธรรมอันดีงามสำหรับบางประเทศที่ยังมีคนจำนวนไม่น้อยมองว่าการพนันเป็นสิ่งไม่ดี เป็นแหล่งอบายมุขชั้นดี
- เกิดปัญหาแหล่งซ่องสุมอบายมุขต่างๆ อย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ รวมไปถึงอาจมีกลุ่มผู้มีอิทธิพลทำให้เกิดปัญหาในพื้นที่นั้นๆ ได้
- เกิดปัญหาการปล้น จี้ วิ่งราวทรัพย์ได้จากการที่บางคนเล่นพนันอย่างขาดสติแล้วหมดตัวจนต้องหาเงินมาใช้หนี้ในการเล่นหรือเพื่อประทังชีวิต ซึ่งปัญหานี้มีโอกาสเกิดขึ้นกับคาสิโนที่เปิดทำการอย่างถูกกฎหมายและผิดกฎหมายด้วยเช่นกัน
- ผลประโยชน์อาจตกอยู่ในมือคนบางกลุ่มเท่านั้น ไม่ได้ช่วยผลักดันและยกระดับระบบเศรษฐกิจภายในประเทศให้หมุนเวียนได้ดีอย่างที่คาดหวังไว้
ความเป็นมาของคาสิโนในประเทศไทย
ในอดีตไม่มีการบันทึกไว้ว่าการเล่นพนันในไทยได้รับอิทธิพลมาจากที่ใด บ้างก็บอกว่ามาจากพ่อค้าชาวจีน บ้างก็ว่ามากับชาวอินเดียที่มาเผยแผ่ศาสนาในสมัยสุโขทัย ทว่าเท่าที่มีหลักฐานปรากฏชัดเจนคือช่วงยุคสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนปลาย ผู้คนนิยมเล่นการพนันชนิดหนึ่งเรียกว่า ‘กำตัด’ เป็นการละเล่นแบบเดิมพันโดยมีอุปกรณ์คือเมล็ดถั่ว เม็ดมะขาม หรือเมล็ดพืชที่มีลักษณะกลมๆ เป็นตัวกลาง วิธีการเล่นก็คล้ายคลึงกับการเล่นกำถั่วของประเทศจีน ส่วนการพนันดั้งเดิมของชาวไทยที่นิยมเล่นกันก็จะมีชนวัว ชนไก่ แข่งเรือ วิ่งควาย แทงห่วง กัดจิ้งหรีด กัดปลา เป็นต้น
ต่อมาเมื่อชาวต่างชาติอพยพเข้ามาตั้งถิ่นฐานในแผ่นดินสยามมากขึ้น ก็นำเอาการพนันรูปแบบใหม่ติดไม้ติดมือมาด้วย อย่างเช่นการเล่นหวยเล่นลอตเตอรี่ ต่อมาในรัชกาลพระเจ้าบรมโกศ การพนันได้รับความนิยมสูงขึ้นเรื่อยๆ จนมีการเปิดบ่อนเป็นกิจลักษณะ มีการเก็บอากรบ่อนเบี้ยและใช้ระบบนี้มายาวนานกระทั่งรัชสมัยของรัชกาลที่ 5 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ก็ได้มีประกาศปิดบ่อนทั่วราชอาณาจักร นับแต่นั้นมาการพนันก็กลายเป็นสิ่งผิดกฎหมายของสังคมไทยมาจนถึงปัจจุบัน
หากคาสิโนจะกลับมาถูกกฎหมายอีกครั้งในประเทศไทย
สำหรับประเทศไทย ความพยายามผลักดันให้เกิดคาสิโนในไทยไม่ใช่เรื่องใหม่ เพราะมันเคยถูกหยิบยกขึ้นมาถกเถียงหลายต่อหลายครั้ง โดยเหตุผลหลักที่ทำให้ข้อเสนอนี้ตกไปก็มาจากการผิดศีลธรรมอันดีงาม ด้วยประเทศไทยขึ้นชื่อเป็นเมืองพุทธ มีศาสนาพุทธเป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจของประชาชนส่วนใหญ่ และอีกหนึ่งเหตุผลคือการจัดการปัญหาที่สามารถเกิดขึ้นได้จากการพนันต่างๆ การจัดการเหล่านี้ยังไม่มีการเสนอการแก้ไขอย่างเป็นรูปธรรมชัดเจน
แต่ก็ปฎิเสธไม่ได้อยู่ดีว่าถึงแม้จะไม่มีประเทศที่การพนันออนไลน์ถูกกฎหมาย แต่คาสิโนผิดกฎหมายก็ไม่เคยห่างหายไปจากมุมมืดของสังคมไทย จะมีสักกี่คนกันที่ไม่เคยมีประสบการณ์เกี่ยวกับการพนันเลย ในยุคที่มีโฆษณาเว็บไซด์พนันออนไลน์เกลื่อนโซเชียลมีเดีย วงไพ่ขนาดย่อมๆ ในงานบุญ งานบวช หรือแม้กระทั่งงานศพ ทั้งที่เป็นเรื่องผิดกฎหมายแต่ทำไมการพนันกลับดูไม่ใช่เรื่องไกลตัวเราเลย
เมื่อการพนันเป็นมากกว่าแค่การหาเงิน แต่มันกระตุ้นทั้งความสุขและความท้าทาย จึงเป็นไปได้ยากเหลือเกินที่จะใช้กฎหมายห้าม ยับยั้ง และกำจัดการเล่นพนันให้หมดไปจากสังคมไทย ในระยะหลังๆ มานี้เราจึงมักได้เห็นการผลักดันข้อเสนอให้เกิดคาสิโนถูกกฎหมายที่ให้ภาครัฐเข้าไปควบคุมและออกกฎระเบียบขึ้นมา
เว็ปไซต์ thematter.co ให้ข้อมูลไว้ว่า “ถ้าประเทศไทยต้องการจะเปิดให้มีคาสิโนถูกกฎหมาย เราควรต้องศึกษาจากข้อกฎหมาย แนวคิด และโมเดลจากในหลายประเทศที่คาสิโนถูกกฎหมาย หนึ่งในนั้นคือสิงคโปร์ เขาชี้ว่า โมเดลของสิงคโปร์ไปไกลกว่าการทำให้มีคาสิโนถูกกฎหมาย แต่เป็นการลงทุนในธุรกิจรูปแบบ MICE หรือธุรกิจบริการประเภทรองรับการจัดงานสัมนา งานประชุม และแสดงสินค้า ซึ่งต้องมีการลงทุนสร้างทั้งโรงแรม ห้องอาหาร ห้างสรรพสินค้า และมีคาสิโนเป็นเพียงแค่หนึ่งในเครื่องเคียงของอาหารจานใหญ่เท่านั้น โมเดลนี้ประสบความสำเร็จถึงขั้นสร้างรายได้ให้สิงคโปร์ระดับแสนล้านบาทต่อปี และอีกทางหนึ่งยังทำให้เกิดการจ้างงานระดับที่สูงมากๆ จนส่งผลอีกทอดถึงสถิติอาชญากรรมในสิงคโปร์ให้ลดลงต่ำมากเช่นกัน
เมื่อศึกษากฎหมายการพนันในหลายประเทศที่อนุญาตให้เปิดคาสิโนถูกกฎหมาย พบว่าไม่เพียงเพื่อส่งเสริมเศรษฐกิจของประเทศ แต่ยังมีมาตรการช่วยคุ้มครองและป้องกันประชาชนไม่ให้ตกเป็นเหยื่อของอาชญากรที่แฝงตัวมาในรูปแบบการพนันผิดกฎหมาย ทั้งยังมีกฎหมายช่วยป้องกันไม่ให้บุคคลหรือองค์กรใดใช้คาสิโนถูกกฎหมายเป็นแหล่งฟอกเงิน เพราะแหล่งที่มาของรายได้ทั้งนักพนันและเจ้าของบ่อนต้องถูกตรวจสอบอย่างเคร่งครัดภายใต้กฎหมายฟอกเงินอีกด้วย”
ตัวอย่างการเตรียมพร้อมของสิงคโปร์แน่นอนว่าไม่สามารถเอามาทาบลงที่ไทยได้อย่างเหมาะเจาะ เพราะปัจจัยหลายๆ อย่างผิดกันลิบลับ แต่ก็ทำให้เห็นถึงวิธีการและการนำมาปรับใช้ให้เหมาะสมกับบริบทของสังคมไทยได้มากเลยทีเดียว
หลายคนคงเคยตั้งคำถามว่า ‘คาสิโนถูกกฎหมายเป็นไปได้มากแค่ไหนในประเทศไทย’ เราเข้าใจว่าการพนันในมุมหนึ่งก็นำไปสู่ปัญหาของสังคม ตั้งแต่ปัญหาครอบครัวไปจนถึงปัญหาอาชญากรรม แต่ก็ปฏิเสธไม่ได้ว่าในทุกวันนี้ยังคงมีการเล่นพนันอยู่ทั่วไปในแทบทุกพื้นที่ของไทย ทั้งๆ ที่เป็นสิ่งผิดกฎหมายและขัดต่อขนบธรรมเนียมประเพณีอันดีงามของบ้านเมือง สิ่งที่น่าขบคิดคือหากมีการยกระดับสิ่งที่ถูกซุกไว้ใต้พรมนี้ขึ้นมาทำให้กลายเป็นสิ่งที่ถูกต้อง มีกฎเกณฑ์ มีวิธีการที่เป็นระบบ มีเป้าหมายชัดเจนว่าทำไปเพื่อลดปัญหาทางสังคม และค่อยๆ ศึกษาดูว่าต้องทำอย่างไร ต้องออกกฎระเบียบอะไรบ้าง ในวันนั้นเราคงได้เห็นธุรกิจผลกระทบจาก ค่าสิโนที่สร้างเม็ดเงินมูลค่ามหาศาลและสร้างงานให้กับคนไทยได้อีกมากมาย เพราะในท้ายที่สุดแล้วไม่ว่าจะผ่านกี่ยุคสมัยการพนันก็ยังคงอยู่คู่กับมนุษย์ในทุกชนชาติและทุกชนชั้นตลอดมา